و ذا النون اذ ذهب مغاضباً فظن ان لن نقدر عليه فنادي في الظلمات ان لا اله الا انت سبحانک اني کنت من الظالمين فاستجبنا له و نجيناه من الغم و کذلک ننجي المؤمنين

پنجشنبه، دی ۱۵، ۱۳۸۴

مغولهای هندوستان 2

اکبر

مورخان مسلمان هندي و غربي همگي اکبر را بزرگترين حاکم تاريخ هند مي دانند. وقتي پدرش همايون در 1556 درگذشت او در سن سيزده سالگي پادشاه شد. تحت راهنمايي بايرام خان که در فتوحات همايون در پاني پت، دهلي و آگرا از اهميت فراواني برخوردار بوده است، اکبر فوراً شروع به تصرف سرزمينهاي بيشتري در سرتاسر هندوستان کرد. بايرام خان در سال 1560 قدرت خود را از دست داد ولي اکبر به کار خود در فتح هندوستان و افغانستان ادامه داد. در زمان مرگش در 1605 (حکومت او از 1556 تا 1605 تقريباً دقيقاً همزمان با حکومت اليزابت اول در انگليس بود) امپراطوري او از سرزمين بابور وسيعتر بود و مشتمل بر تقريباً تمامي هند شمالي مي شد

براي اداره اين سرزمين، اکبر سيستم اداري و خودمختاري خاصي براي ايالتهاي امپراطوري بوجود آورد. سيستم اداري اکبر از مؤثرترينها در نوع خود در سطح جهان بود. او حاکماني نظامي يا "منصبدار" را به عنوان مسؤولين هر منطقه برگزيد. هر حاکم محلي مسؤول امور نظامي ايالتي بود و همچون حکومت عثماني مستقيماً مسؤول تمامي جرائم بود. درست شبيه امپراطوري عثماني، سوءاستفاده از قدرت و رفتار نادرست با افراد فقير يا ضعيف منجر به مجازاتهاي جدي و مرگ مي شد. هر حاکم نظامي محلي بوسيله خود پادشاه بر سر کار مي آمد و او مي توانست هر موقع بخواهد ايشان را بر کنار کند

مهمترين بخش تشکيلات اداري جمع آوري ماليات بود. اکبر چندين بدعت گذاشت. ماليات او مانند ساير حکومتها ماليات بر زمين بود و تا يک سوم ارزش محصولات توليد شده سالانه زمين را شامل مي شد. با اين وجود ماليات به طور مساوي براي تمامي اعضاي امپراطوري سنجيده مي شد. اگر اين موضوع در نظر گرفته شود که تمامي ساير حکومتها در در قرن شانزدهم به ندرت براي اشراف ماليات وضع مي کردند برجستگي چنين بدعت ريشه اي مشخص خواهد شد. وي همچنين مالياتي که براي غيرمسلمانان وضع شده بود را ملغي کرد. از آغاز گسترش اسلامي ماليات ويژه اي بر ناباوران بسته مي شد. اين ماليات ويژه که جزيه خوانده مي شد به تلخي در تمام طول تاريخ حکومت اسلامي در هند تحمل مي شد. علاوه بر اين حاکمان مسلمان در هند نوعي ماليات زيارتي بر ناباوراني که به اماکن گوناگون زيارتي هندو سفر مي کردند وضع مي کردند. اکبر اين ماليات را در سال 1564 حذف کرد

بخش بزرگي از تلاشهاي اکبر در اداره کشور در مورد جمعيت هندو موفقيت آميز بود. پادشاهيهاي راج پوت هيچ وقت به طور کامل حکومت اسلامي را نپذيرفتند اما حذف جزيه و مالياتهاي زيارتي در خاموش کردن سرکشيهاي آنان کمک کننده بود. اکبر همچنين تعداد زيادي از هندوها را در تشکيلات اداري وارد کرد. در زمان مرگش تقريباً يک سوم تشکيلات اداري امپراطوري در اختيار هندوها بود. او مناسبات خود را با پادشاهيهاي مختلف از طريق ازدواج با دختران شاهان تحکيم کرد. تا زمان مرگش او بيش از پنج هزار همسر داشت که تقريباً همه آنها را بنا به علل سياسي به ازدواج خود در آورده بود. همسر مورد علاقه اش يک هندو بود که اين زن جانشينش جهانگير را به دنيا آورد

با وجود تمام اينها بزرگترين اقدام مديريتي او خودمختاري قابل توجهي بود که به ايالتهاي هندو اعطا کرد. در تمامي ساير سلطنتهاي مسلمانان، غيرمسلمانان تحت قوانيني قرار مي گيرند (شريعت) که تمامي مسلمانان بدان متعهدند. با اين وجود اکبر اجازه داد تا هندوها تحت قانون ويژه خودشان که درماشاسترا خوانده مي شد زندگي کنند و دادگاههاي خاص خودشان را داشته باشند. اين روش مداراکننده حکومت که در آن ايالات مختلف تحت کنترل امپراطور بودند ولي به نحو مؤثري مستقل عمل مي کردند الگويي شد که بريتانياييها در رقابت با آن به آرامي روش استعماري حکومت را در قرنهاي هجدهم و نوزدهم بوجود آوردند

این نوشته ترجمه بخشی از این متن است. ادامه آن را در آینده ترجمه خواهم کرد

هیچ نظری موجود نیست: