و ذا النون اذ ذهب مغاضباً فظن ان لن نقدر عليه فنادي في الظلمات ان لا اله الا انت سبحانک اني کنت من الظالمين فاستجبنا له و نجيناه من الغم و کذلک ننجي المؤمنين

شنبه، آذر ۱۸، ۱۳۸۵

تاریخ اروپا--اکتشاف و اصلاحات 2

پرتغاليها

کشوري که بلندپروازانه ترين سفرهاي دريايي اکتشافي را انجام داد پرتغال بود. از طريق اين سفرها اروپا تمامي خطوط ساحلي آفريقا را کشف کرد و اولين تشکيلات سکونتي خود را در جنوب صحرا ساخت. اروپا از طريق پرتغاليها تجارت مؤثر انسان را نيز آموخت: خريد و فروش و جابجايي پرسود انسانهايي که از آفريقا به بردگي گرفته مي شدند براي اروپائيان شکلي از تجارت بود. اين موضوع داغي هميشگي بر پيشاني فرهنگ اروپايي و جهاني گذارده است

غيرمنصفانه نخواهد بود اگر بگوييم ظهور پرتغال به عنوان اولين کشور بزرگ سياحتگر مديون يک نفر به نام شاهزاده هنري سياح بود که در سالهاي 1394-1460 مي زيست. هنري به طور عمده علاقه مند به گسترش فرصتهاي تجاري پرتغال و پس از آن علاقه مند به گسترش مسيحيت بود. او سياح خوانده مي شود زيرا اولين مدرسه سياحت (دريانوردي) را در اروپا بنيان گذاشت. فارغ التحصيلان اين مدرسه سفرهاي دريايي را که بيشتر و بيشتر به سمت جنوب در امتداد خط ساحلي آفريقا پيش مي رفتند هدايت مي کردند. هرچند اروپائيان به خوبي با شمال آفريقا آشنا بودند اما قاره جنوب صحرا تا حدود زيادي ناشناخته بود

در اوائل سده 1400 پرتغاليها شروع به صادرات آفريقايي هاي سياه به عنوان برده در شمال آفريقا کردند. اين بردگان بوسيله تاجران مسلمان برده در جنوب صحرا دزديده يا خريده مي شدند و سپس به شمال منتقل مي شدند تا به پرتغاليها فروخته شوند. در سال 1441 پرتغاليها به رودخانه سنگال در غرب آفريقا رسيدند و دريافتند بدون نياز به تاجران برده مي توانند به آفريقاييهاي سياه دسترسي داشته باشند و در نتيجه هزينه مربوط به برخي واسطه ها را در تجارت انسان از بين بردند. پرتغاليها به جاي معامله با تاجران مسلمان مي توانستند مستقيماً از طريق دزديدن يا خريدن انسانها با آفريقاييهاي سياه معامله کنند. اولين کشتي پرتغالي که وارد غرب آفريقا در جنوب صحرا شد اولين کشتي اروپايي هم بود که به جاي خريدن انسانها، باري از بردگان را مستقيماً با خود مي آورد. پرتغاليها به شوق آمدند و به زودي مسير تجاري پرتحرکي به غرب آفريقا بوجود آوردند. در عرض يک دهه پرتغاليها به وضعي رسيدند که سالانه حدود هزار برده آفريقايي را وارد مي کردند تا به اروپائيان ثروتمند فروخته شوند

با اين حال پرتغاليها به دنبال چيزي بيشتر از بار انساني بودند: آنان در آفريقا در جستجوي طلا هم بودند. در سال 1471 آنان يک منطقه پرطلا در امتداد ساحل جنوبي غرب آفريقا يافتند (ساحل طلا) و تجارت با آفريقا اوج گرفت. پرتغاليها زمينهايي از حاکمان محلي اجاره مي کردند و قلعه ها و تشکيلات سکونتي ابتدايي مي ساختند. اين اولين تشکيلات سکونتي اروپايي در آفريقاي جنوب صحرا بود

با اين حال پرتغاليها در اين منطقه متوقف نشدند. آنان متقاعد شده بودند که آفريقا بايستي يک حدنهايي جنوبي داشته باشد و تجارت با شرق بايستي تنها از طريق کشتي ممکن بوده باشد اگر بتوانند به آن حد نهايي برسند. تمام کاري که لازم بود انجام دهند اين بود که به سمت جنوب مسافرت کنند دور حدنهايي جنوبي آفريقا بچرخند و سپس به سمت شمال و شرق به سمت هند و چين راه خود را ادامه دهند. در سال 1487 بارتولوميو دياز تا حدنهايي جنوبي آفريقا پيش رفت و آن را دماغه اميدواري ناميد. او سپس شروع به حرکت به طرف شمال در امتداد ساحل شرقي آفريقا کرد. با اين حال خدمه او شروع به شکايت کردند و او بازگشت. در سال 1497 پنج سال پس از آن که کريستوفر کلمبوس در آمريکا لنگر انداخت، واسکو داگاما به دور دماغه اميدواري چرخيد و تمامي مسير ساحل شرقي آفريقا را پيمود و در شهرهاي متعدد تجاري مسلمان که از سوفالا تا اتيوپي ادامه داشتند توقف کرد. در سال 1498 او به ساحل غربي هند رسيد. او اولين کسي بود که يک کشتي را مستقيماً از اروپا به هند هدايت کرده بود

داگاما در هند کشتيهاي خود را از ادويه بارگيري کرد و به اروپا بازگشت. سفر دريايي او از سوي بازرگاناني که اميدوار بودند انحصار مسلمانان را بر تجارت ادويه بشکنند مورد تأمين مالي قرار گرفته بود. داگاما نشان داده بود که تاجران اروپايي مي توانند مستقيماً به هند سفر کنند و با واسطه ها معامله نکنند

پرتغال سپس عازم سفرهايي دريايي شد که به جاي تجارت به تهاجم مي پرداخت. هدف آنان اين بود تا با حمله به کشتيها و شهرهاي تجاري مسلمانان در هند و شرق آفريقا، مسلمانان را از تجارت ادويه بيرون برانند. در سال 1510 پرتغاليها يک تشکيلات سکونتي دائمي و يک قلعه در گوآ (بمبئي امروز) در هند بنا کردند

در عرض چند دهه کوتاه پرتغاليها توانستند به چين برسند و مسلمانان را تقريباً به طور کامل از تجارت ادويه بيرون برانند. چگونه؟ به طور پايه اي آنان از زور استفاده کردند. پرتغاليها تنها و تنها يک هدف در ذهن داشتند: انحصار کامل بر تجارت ادويه. آنان علاقه مند بودند هر کاري را براي به دست آوردن اين انحصار انجام دهند و در اين شکي نبود که فناوري دريايي آنان بر فناوري دريايي حريفان مسلمان و هندي آنان برتري داشت

با اين حال اين رفتارها به طور پايه اي رابطه بين اروپا و بقيه جهان را تغيير داد. تا زمان مأموريت پرتغاليها براي انحصار ادويه، قدرتهاي اروپايي به حکومتها و فرهنگهاي مسلمان، آفريقايي و شرقي با ردجه بالايي از احترام مي نگريست. اما از زمان پرتغاليها، اروپاييها شيوه جديدي از ارتباط مبتني بر تهاجم آموختند و کشورهاي غيراروپايي نيز بر اين اساس خود را مطابقت دادند. اکتشاف دنيا بوسيله اروپائيان به نظر مي رسد همچنين به معناي اکتشاف درگيريهاي جهاني نيز بود

اين نوشته ترجمه اي از اين متن است

هیچ نظری موجود نیست: